Seplenienie między zębowe, rotacyzm czy jąkanie zalicza się do najczęstszych wad wymowy u dzieci. Jednak to pierwsza z nich jest najtrudniejsza do skorygowania. Seplenienie wynika z nieprawidłowych mechanizmów ruchowych, które kształtują się już od urodzenia. Jak objawia się seplenienie międzyzębowe? Jak je wyeliminować?
Czym jest seplenienie międzyzębowe?
Seplenienie międzyzębowe, zwane również interdentalnym, jest jedną z najczęściej spotykanych wad wymowy u dzieci. Objawia się ono nieprawidłowym wymawianiem głosek detalizujących, tj.:
- głosek syczących (s, z, c, dz),
- głosek szumiących (sz, cz, dż, ż),
- głosek ciszących (ś, ć, ź, dź).
Podczas mówienia dziecko wysuwa język poza jamę ustną, między zęby górne i dolne. Działanie to nie jest charakterystyczne z fizjologiczną wymową. Błędnie zakłada się, że jest to pewien etap rozwoju, z którego dziecko wyrasta. Szacuje się, że co trzecie dziecko w wieku 3 latach zmaga się z seplenieniem międzyzębowym. W takiej sytuacji ważna jest szybka reakcja. Wada ta nie mija z czasem, wręcz przeciwnie z ubiegiem lat pogłębia się i utrwala. W środowisku logopedów seplenienie międzyzębowe uznaje się za wymowę patologiczną, która wymaga podjęcia odpowiednich kroków. Warto również zaznaczyć, że w wielu przypadkach dziecko nie wymawia tylko jednej głoski, np. sz – w takiej sytuacji wizyta u specjalisty jest również konieczna. Jakie są przyczyny seplenienia międzyzębowego?
Przyczyny seplenienia międzyzębowego
Logopedzi zauważają, że pojawienie się seplenienia międzyzębowego jest wynikiem wielu czynników. Właściwie pojawia się ona znacznie wcześniej niż mówienie. Główną genezą tej wady wymowy jest nieprawidłowe ułożenie języka. Przyjmuje on płaską pozycję, która powoduje niewłaściwą pracę. Język sepleniącego dziecka funkcjonuje w płaszczyźnie poziomej na dnie jamy ustnej. W konsekwencji, kształtując nieodpowiedni wzorzec ruchowy, który staje się bezpośrednią przyczyną powstałej wady wymowy. Należy zaznaczyć, że w przypadku prawidłowej artykulacji, język powinien przyjąć pozycję wertykalno-horyzontalną. Jakie niepokojące objawy można zauważyć w przypadku kilkuletnich dzieci?
Niepokojące objawy u dziecka
Początków seplenienia międzyzębowego doszukuje się już po urodzeniu, kiedy rozpoczyna się kształtowanie właściwych wzorców ruchowych. Problemy z wymawianiem głosek syczących, szumiących i ciszących można zauważyć, dopiero po nauce mowy. Jednak istnieją również inne czynniki, które mogą zwrócić szczególną uwagę rodzica. Wśród nich wymienia się:
- wady zgryzu – nieodpowiednio zbudowana szczęka czy żuchwa, której ułożenie może sprzyjać wysuwaniu się języka,
- oddychanie ustami – taki sposób oddychania wymaga od dziecka płaskiego ułożenia języka. Może ono wynikać z przerostu trzeciego migdałka, przewlekłe choroby dróg oddechowych,
- niewłaściwe napięcie mięśniowe,
- korzystanie ze smoczka – właściwe zbyt długie i częste ssanie, przez które języka przyzwyczaja się do niewłaściwej pozycji. Podobne konsekwencje są wynikiem korzystania z kubka niekapka czy butelek ze smoczkiem,
- ogólne ssanie palców czy innych przedmiotów,
- niewłaściwy typ połykania – przez lekarzy określa się je mianem połykania infantylnego,
- skrócone wędzidełko języka – wynika z niego ograniczona zdolność ruchowa, a w konsekwencji – wysuwanie języka.
Objawy seplenienia międzyzębowego zalicza się do jednych z najtrudniejszych wad. Warto jednak zaznaczyć, że jej korekcja jest możliwa. Jakie podjąć kroki?
Seplenienie międzyzębowe – ćwiczenia
W przypadku seplenienia interdentalnego ważne jest szybkie podjęcie terapii logopedycznej. Podczas wizyty zostaną podjęte kroki korygujące mechanizm ruchowy języka. Przede wszystkim trzeba będzie wyeliminować złe nawyki i zastąpić je prawidłowymi. Oprócz korzystania z pomocy logopedy, warto również przeprowadzać ćwiczenia w domu. Po wpisaniu w wyszukiwarkę hasła: seplenienie międzyzębowe karty pracy – odnaleźć można wiele zadań autoryzowanych przez logopedów. W razie jakichkolwiek wątpliwości, zawsze można skonsultować się z lekarzem prowadzącym. W niektórych przypadkach seplenienia międzyzębowego ćwiczenia w domu oraz terapiamogą nie wystarczyć. W takiej sytuacji konieczne będzie interwencja medyczna. Wielu logopedów zaleca prowadzenie równoległego leczenia laryngologicznego czy ortodontycznego. Wiele korzystnych właściwości wykazują wizyty u fizjoterapeuty, w celu wzmocnienia jamy ustnej masa
Damian Nowicki, mieszkaniec Bydgoszczy, ojciec od pięciu lat i miłośnik aktywnego trybu życia. Jego córka Zosia to nie tylko radość, ale także inspiracja do odkrywania nowych pasji. W wolnym czasie najchętniej wsiada na rower, ciesząc się bliskością natury i aktywnością na świeżym powietrzu. Jako redaktor naszej strony, Damian dzieli się swoim doświadczeniem rodzicielskim oraz pasją do aktywnego stylu życia.