Zarządzanie stresem
Podobnie jak u dorosłych, wśród nastolatków częstym zjawiskiem jest stres. Pojawia się on gdy organizm znajduje się w stanie silnego pobudzenia, wywołanym sytuacją wymagającą mobilizacji.
W psychologii z uwagi na poziom natężenia, wyróżnia się trzy rodzaje stresu:
- zbyt niski poziom stresu – objawiający się nudą i apatią,
- za wysoki poziom stresu – uniemożliwiający działanie w sposób zgodny z potencjalnymi możliwościami danej osoby,
- stres na poziomie optymalnym – charakteryzujący się poziomem motywacji umożliwiającym realizowanie zadań i osiąganie zamierzonych celów.
W języku potocznym pojęciem „stres” określamy sytuację, gdy ktoś doświadcza objawów zbyt wysokiego poziomu tego zjawiska. Stres przejawia się zarówno w funkcjonowaniu psychicznym, jak i fizjologicznym człowieka.
Objawy fizjologiczne:
- ból głowy, żołądka lub inne objawy bólowe nie związane z procesem chorobowym,
- drżenie mięśni,
- nadmierna senność lub bezsenność,
- brak apetytu lub nadmierny apetyt,
- wzmożona potliwość,
- problemy ze strony układu trawiennego.
Objawy psychiczne:
- nadmierna drażliwość, irytacja,
- trudności z koncentracją uwagi,
- problemy związane z pamięcią,
- gonitwa myśli,
- brak wiary w sukces i we własne możliwości,
- zniechęcenie, brak motywacji do podjęcia działania,
- wysoki poziom lęku, trema.
W jaki sposób rodzice mogą pomóc nastolatkowi, który ma problemy w opanowywaniu stresu? Należy oddziaływać zarówno na strefę fizyczną i psychiczną dziecka. Pomocne będą następujące metody:
- Zwiększenie odporności fizycznej poprzez: sport, prawidłowe żywienie oraz odpowiednią ilość snu.
- Dbanie o krąg wsparcia społecznego: bliskie relacje rodzinne i serdeczne kontakty z przyjaciółmi.
- Rozwijanie zainteresowań i pasji dziecka, których realizacja poprawia samopoczucie, rozwija motywację i umożliwia odnoszenie sukcesów.
- Nauka pozytywnego myślenia, traktowania porażki i trudności jako nieodłącznych elementów rozwoju.
- Pomoc dziecku w wybraniu i stosowaniu jego indywidualnych metod relaksacji, takich jak np. słuchanie muzyki, spacer z psem, zabawa w ulubioną grę, oglądanie filmu, spotkanie z przyjaciółmi itp. Ważne, aby to nastolatek sam wybrał jak chce się relaksować, ponieważ tylko samodzielnie wybrana metoda będzie skuteczna.
- Jeśli rodzic zaobserwuje, że sytuacje stresujące często uniemożliwiają nastolatkowi codzienne funkcjonowanie, należy pomyśleć o konsultacji psychologicznej i/lub udziale dziecka w warsztatach antystresowych lub zajęciach relaksacyjnych.
